粄 bǎn ปั้น / ป้าน

ขนมเทียน vs ชิงถวน

ขนมเทียน หรือ ขนมนมสาว หรือทางภาคเหนือ(ไทย)เรียกขนมจ็อก  ในภาษาเหนือ แปลว่า “การมัดสิ่งของให้เป็นกระจุกมียอดแหลม ๆ”เป็นขนมที่ทำจากแป้งข้าวเหนียวผสมฉือคัก

ส่วนชิงถวน 清团 Qīng tuán หรือ 清明团子 qīngmíng tuánzi  เป็นขนมในเทศกาลเชงเม้ง ทำจากแป้งข้าวเหนียวผสมอ้ายเฉ่า

จุดที่คล้ายกันคือ ทั้งสองต่างทำจากแป้งข้าวเหนียว ห่อหรือรองด้วยใบไม้ ที่จีนมีขนมลักษณะนี้เรียกว่า 叶儿粑 Yè er bā หรือขนมใบไม้ คำเรียกนี้ใช้เรียกแถบเสฉวนและทางตอนใต้ของจีน ทว่าหญ้าที่ใช้ผสมแป้งยังเป็นอ้ายเฉ่า

หญ้าอ้ายเฉ่า (艾草 Ài cǎo)หรือ อ้ายเย่ หรือโกฐจุฬาลัมพาจีนมีรสเผ็ด ขม ฤทธิ์อุ่น มีสรรพคุณอบอุ่นเส้นลมปราณห้ามเลือด ขจัดความเย็นระงับอาการปวด และสามารถขจัดความชื้นระงับอาการคันเมื่อใช้ภายนอก นิยมนำมาใช้ในการรมยาโดยใช้ใบแห้งบดผงและปั้นเป็นก้อนจุดรมบริเวณจุดฝังเข็ม

ส่วน หญ้าฉือคัก หรือชิวคัก 鼠麹草 Shǔ qū cǎo ใช้เป็นยาเป็นยาสามัญสำหรับแก้ไข้ขับเสมหะหอบหืดและหลอดลมอักเสบรวมทั้งแผลที่ไม่ติดเชื้อและบาดแผลนอกจากนี้ยังสามารถลดความดันโลหิตเมื่อรับประทาน

ทั้งสองล้วนเป็นหญ้าที่พบตามทุ่งนา ทุ่งหญ้าในช่วงฤดูกาลชิงหมิง

ขนมเทียน เป็นขนมมงคล ในความหมายที่แทนความรุ่งเรืองสว่างไสว

จุดนี้คำจีนที่ค้นได้ คือ 䊦粄 Yè bǎn

พ้องเสียงกับตัว 叶Yè ในคำว่า 叶儿粑 Yè er bā หรือขนมใบไม้

ส่วน 粄 bǎn เป็นอักษรจีนที่มาจาก 米 mǐ กับ 反 fǎn หมายถึงอาหารที่ทำจากข้าวหรือผสมระหว่างข้าว ยังเป็นคำเรียกขนมแบบดั้งเดิมในคนที่อาศัยอยู่ในมณฑลมณฑลเจียงซี , ฝูเจี้ยนมณฑลกวางตุ้งไหหลำมณฑลไต้หวันและจังหวัดอื่น ๆ รวมไปถึงยังเป็นคำเรียกอาหารจำเพาะในภาษาแคะและไหหลำอีกด้วย

燕粄 Yàn bǎn หรือจีนกลางอ่าน yábǎn อักษรจีนไหหลำเรียก 䊦粄 Yè bǎn เป็นขนมพื้นเมืองขึ้นชื่อของไห่หนาน ที่เปลือกนอกใช้ทำจากข้าวเหนียวแช่น้ำแล้วบดให้เป็นแป้ง แล้วนวดเป็นก้อนแป้ง ห่อไส้ที่ทำจากน้ำตาลทรายแดงกับมะพร้าวขูดใส่ถั่วลิสงป่น คั่วให้แห้ง วางบนใบตองทาน้ำมันแล้วนึ่ง

ส่วนชาวจีนแต้จิ๋วหรือชาวฮั่นในเขตเฉาซานในภาคตะวันออกของมณฑลกวางตุ้ง เรียกอาหารที่ทำจากแป้งว่า 粿 ก้วย ขนมที่คล้ายกันนี้เรียกว่า 鼠壳粿 (Shǔ ké guǒ ฉือคักก้วย) มีทั้งรูปทรงที่คล้ายหูช้างเรียก 粿桃 (Guǒ táo ก้วยท้อ) ปั้นทรงกลมวางบนใบตองก็มี ขึ้นพิมพ์รูปกระดองเต่าก็มี เรียกขนมเต่า

ในไทย มีขนมเง่ปั้นหาทานได้ที่จังหวัดราชบุรี >> https://www.dailynews.co.th/article/796866

คำค้นอื่น ๆ (เพิ่มเติม)

艾粄 = 聶粄= 艾草粄 = 草仔粿 = 菜包

客家米食 Kèjiā mǐshí Hakka Rice >> ขนมข้าวชาวฮากกา (จีนแคะ)

ดูจากรูปทรงแล้ว แม้ไม่ได้ห่อทรงพุ่มแหลมอย่างขนมเทียน ทว่ามองดูนูน ๆ ก็เหมือนขนมนมสาวได้อยู่เหมือนกันค่ะ

ที่เวียดนามมีอาหารที่เรียกว่า Bánh giò รูปทรงหน้าตาคล้ายกับขนมเทียนอยู่มากค่ะ ทว่ามิได้ผสมหญ้าชิวคักอย่างในไทย ไส้ยังมีหลากหลายยิ่ง เป็นจำพวกหมูสับ ไข่ต้ม คล้ายกับเค้กข้าวอย่างในไต้หวันทว่าเป็นแบบพกพาค่ะ

มองจากแผนที่แล้วก็น่าจะเป็นการแพร่ขยายผ่านทางผู้คนที่เดินทางสัญจรค้าขายไปมากระมังคะ กวางตุ้ง ไหหลำ ไต้หวัน เวียดนาม

Credit

https://m.baike.com/wiki/粄

https://baike.baidu.com/item/粄/23800811

https://baike.baidu.com/item/叶儿粑

https://wapbaike.baidu.com/item/粄/2355905

https://baike.baidu.com/item/鼠麴草

https://baike.baidu.com/item/艾/3650277

https://you.autohome.com.cn/details/230857

https://web.facebook.com/joyricecake/posts/1119440204929995/

https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=979632628774735&id=555081767896492

.

ขนมจ๊อก

https://food.trueid.net/detail/V3oxaj9lxLzE

http://lannainfo.library.cmu.ac.th/lannafood/detail_lannafood.php?id_food=12

.

ก้วย

https://mgronline.com/china/detail/9600000021371

.

https://www.youtube.com/watch?v=Hp11xBfs89Q

https://tw.openrice.com/zh/hsinchu-miaoli/p-鳳姐客家米食-p1573758

http://3051.tw.tranews.com/Show/Style3/News/c1_News.asp?SItemId=0271030&ProgramNo=A100033000001&SubjectNo=42091

.

Bánh giò เวียดนาม

https://mocbaking.com/cach-lam-banh-gio-nong-sieu-ngon-cho-bua-sang-an-la-me